Parowozy osobowe

Belushi

Parowóz osobowy Oi2

W 1924 roku niemieckie Ministerstwo Kolei zleciło zaprojektowanie parowozu z tendrem o układzie osi 1-3-0 do prowadzenia pociągów osobowych na liniach lokalnych. Projekt został opracowany w 1925 roku.
Głównym producentem serii 24 została firma F. Schichau z Elbląga, gdyż właśnie na terenie Prus Wschodnich nowe maszyny miały wykonywać swoją pracę. Produkcję rozpoczęto w 1927 roku, a pierwszy egzemplarz wszedł do służby w lutym 1928r. W tym samym czasie uruchomiono produkcję tych lokomotyw we wrocławskich zakładach Linke-Hofmann, a później też w innych niemieckich firmach. W ciągu pierwszych dwóch lat produkcji zbudowano 63 maszyny, czyli 2/3 całej serii. Potem, z powodu ogólnoświatowego kryzysu produkcję zawieszono. W następnych latach budowę maszyn serii 24 kilkakrotnie wznawiano, ale już tylko w krótkich seriach, po kilka, kilkanaście sztuk.

Po zakończeniu wojny w 1945 roku w zachodniej strefie okupacyjnej Niemiec znajdowało się 47 maszyn, we wschoniej zaś tylko 4. Duża ich ilość została w obrębie nowych granic Polski. Los kilku maszyn jest nieznany.

Na jesień 1946 roku na PKP znalazło się 31 maszyn: 20 w dyrekcji gdańskiej i 11 w szczecińskiej. Na przełomie 1946 i 47 roku parowozy te otrzymały oznaczenie serii Oi2. W październiku 1948 r. wszystkie te parowozy ztacjonowały w dyrekcji Gdańskiej, a 24 z nich były sprawne technicznie. Kilka uszkodzonych maszyn skreślono z inwentarza jeszcze przed nadaniem nowych numerów. Trzy parowozy odbudowano jednak i przez krótki czas na PKP było ich 34, dopóki w 1951 roku nie skreślono trzech innych.

Szczegółowe dane techniczne:
- układ osi- 1-3-0
- prędkośc konstrukcyjna- 90km/h
- średnice cylindrów (mm)- 2x500
- powierzchnia rusztu (m2)- 2,04
- liczba płomieniówek- 114
- liczba płomienic- 32
- średnica kół tocznych- 850mm
- średnica kół napędnych- 1500mm
- ciężar parowozu w stanie służbowym- 57 500kg
- typ hamulca- Knorr

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Belushi

Parowóż osobowy serii Ok1

Typ P8 budowany był masowo w wielu fabrykach niemieckich w latach 1906-1923, także na eksport i w innych krajach (w Rumunii do 1939). Łącznie, przez 33 lata, powstało blisko 4000 maszyn. Parowóz stosowany był praktycznie na wszystkich kolejach kontynentu europejskiego. W Niemczech po I wojnie światowej lokomotywy te zostały oznaczone jako seria 3810-40. W Polsce lokomotywy te używane były powszechnie, część z nich przydzielono PKP wkrótce po odrodzeniu. Po II wojnie światowej była to najliczniejsza seria parowozów osobowych w Polsce osiągając 422 egz. W czynnej eksploatacji na PKP przetrwała do końca lat 70. XX wieku. Zachowano kilka parowozów tej serii do celów muzealnych, w tym egzemplarz czynny o numerze Ok1-359 w parowozowni-skansenie kolejnictwa w Wolsztynie oraz jako eksponaty:
- Ok1-322 w Wolsztynie
- Ok1-112 w Kościerzynie
- Ok1-198 w Żaganiu
- Ok1-258 w Ełku (złom)
- Ok1-266 w Ełku
- Ok1-325 w Jaworzynie Śląskiej

Szczegółowe dane techniczne:
- układ osi- 2-3-0
- prędkośc konstrukcyjna- 100km/h
- średnice cylindrów (mm)- 2x575
- powierzchnia rusztu (m2)- 2,64
- liczba płomieniówek- 119
- liczba płomienic- 26
- średnica kół tocznych- 1000mm
- średnica kół napędnych- 1750mm
- ciężar parowozu w stanie służbowym- 78200kg
- typ hamulca- Knorr, Westinghouse

Parowozy serii Ok1 należały do najbardziej udanych konstrukcji, jakie służyły w Polsce. Przyczyniła się do tego doskonała opinia wśród załóg, bardzo dobre właściwości trakcyjne, spokojny bieg, łatwość obsługi, niska awaryjność.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Belushi

Ok22/Ok55

Ok22- polski parowóz osobowy, wzorowany na niemieckiej konstrukcji P8 (oznaczanym w Polsce jako Ok1). Oznaczenie Ok oznacza parowóz przeznaczony do pociągów osobowych, o układzie osi 2'C (2-3-0).

Pierwsze 5 lokomotyw (o numerach do Ok22-5) zbudowano w niemieckiej firmie Hanomag w 1923 roku, po czym podjęto ich produkcję seryjną w Fabloku w Chrzanowie w 1928 roku. W Polsce wyprodukowano 185 dalszych lokomotyw tej serii, o numerach Ok22-6 do Ok22-190. Łącznie z parowozami Ok1, seria Ok22 była podstawowymi lokomotywami pasażerskimi PKP przed II wojną światową. Były też w braku sprzętu początkowo używane jako pospieszne.

Podczas wojny, przejęte przez Niemcy parowozy Ok22 otrzymały oznaczenia serii 38 4501 - 38 4630. Po wojnie, w Polsce było używanych ponad 90 lokomotyw Ok22.

Średnica kół napędnych 1750 mm, tocznych 1000 mm. Mógł rozwijać prędkość 100 km/h. Do dziś zachowały się tylko dwa egzemplarze: jeden w Jaworzynie Śląskiej (Ok22-23), drugi w Wolsztynie (Ok22-31).

Wolsztyńska Ok22-31 (trzydziesty pierwszy egzemplarz) jest w dalszym ciągu czynna. Jeździła do 1997 r., potem przez kilka lat stała jako pomnik przy parowozowni, ale w 2002 roku została wysłana razem z Ty3-2 na naprawę główną i powróciła w maju 2004. W maju 2006 skończył się przedłużany już okres rewizji kotła, w związku z tym lokomotywa stała wygaszona. Powróciła jako sprawny parowóz z naprawy przed paradą parowozów w kwietniu 2007. Od tego czasu jest używana regularnie w ruchu planowym.

Ok55 to odmiana parowozu Ok22, zbudowana na jego bazie w latach 50. XX wieku.

W roku 1952 na 2 egzemplarzach Ok22 zamontowano dużo nowocześniejszy i wydajniejszy kocioł z amerykańskiego Tr203. Te 2 eksperymentalne parowozy otrzymały na PKP oznaczenie Ok203, a w końcu w 1959 wraz z trzecim egzemplarzem, zbudowanym od podstaw, oznaczono jako Ok55. Ten, zbudowany w jednej sztuce, w ZNTK Wrocław parowóz miał w intencji swojego konstruktora inż Józefa Fijałkowskiego służyć w przyszłości jako podstawowy parowóz osobowy PKP. Pomimo wielu zalet eksploatacyjnych tej nowoczesnej konstrukcji nie został skierowany do produkcji, gdyż PKP podjęło decyzję o zaprzestaniu zakupów nowych parowozów. W 1970 roku zostały przemianowane na Ok22 i przydzielone były do DOKP Gdańsk (MD Gdańsk Zaspa, Kościerzyna i Lębork). 18 grudnia 1978 ostatnie pomorskie Ok22 zostały skreślone z ewidencji, a żaden egzemplarz Ok55 się do dziś nie zachował.

Szczegółowe dane techniczne:

- układ osi: 2-3-0
- prędkość konstrukcyjna- 100km/h
- średnice cylindrów (mm)- 2x575
- powierzchnia rusztu (m2)- 4,01
- liczba plomieniówek- 175
- liczba płomienic- 28
- średnica kół tocznych- 1000mm
- średnica kół napędnych- 1750mm
- ciężar w stanie służbowym- 78200kg
- typ hamulca- Westinghouse

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Belushi

Ol12

W latach 1909-1910 Zbudowano 57 sztuk tego parowozu, które posiadały silnik sprzężony, suwaki płaskie oraz tłokowe. Następnie po modernizacji zbudowano w latach 1911-1917 197 sztuk oznaczonych serią 429.100 i 429.900. W latach 1911-1912 oraz w 1916 r. powstało 126 maszyn z silnikiem sprzężonym i dwoma suwakami tłokowymi. W latach 1913-1918 zbudowano 197 parowozów z silnikiem bliźniaczym.

Po I wojnie światowej na PKP znalazło się 106 parowozów tego typu, które obsługiwały pociągi osobowe w dawnym zaborze austriackim. W 1926 r. polskie koleje posiadały 46 parowozów tej serii z silnikiem sprzężonym oraz 60 maszyn z silnikiem bliźniaczym. W 1945 r. na kolei pracowało 47 maszyn tego typu. Po II wojnie światowej lokomotywy tego typu były jeszcze często wykorzystywane w południowej Polsce do prowadzenia pociągów osobowych, zwłaszcza na liniach o niewielkim ruchu. Obecnie jedyny egzemplarz OL12-7 z 1912 znajduje się w skansenie kolejowym w Chabówce.

Parowóz jest czynny, okresowo rozpalany. Jest to najstarszy w Polsce parowóz normalnotorowy używany w ruchu.

Obecnie Ol12 prowadzi pociągi retro oraz pociągi okolicznościowe, najczęściej na trasie Chabówka - Mszana Dolna i z powrotem. Ze względu na stosunkowo dużą średnicę kół napędowych i niedostateczną moc lokomotywa Ol12 nie jest używana na trasie Chabówka - Zakopane charakteryzującej się ekstremalnymi warunkami trakcji (ostre zakręty, duże nachylenia toru).

Szczegółowe dane techniczne:
- układ osi- 1-3-1
- prędkość konstrukcyjna- 80km/h
- średnice cylindrów (mm)- 2x475
- powierzchnia rusztu (m2)- 3,05
- liczba płomieniówek- 136
- liczba płomienic- 18
- średnica kół tocznych:
- przód i tył- 870mm
- średnica kół napędnych- 1625mm
- ciężar w stanie służbowym- 61200kg
- typ hamulca- próżniowy, Westinghouse

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]